فیلمیوال: با پایان گرفتنِ پانزدهمین دوره‌ی جشنواره‌ی فیلم ترایبکا، سه نفر از اعضای تیم وب‌سایت ایندی‌وایر – منتقد ارشد و سردبیر، اریک کوهن، منتقد فیلم، دیوید اهرلیچ و دبیر بخش فیلم، کِیت اربلَند – تصمیم گرفتند دور هم بنشینند و ماحصل این پانزده سال و آینده‌ای را که در انتظار جشنواره‌های جهانیِِ فیلم است، بررسی کنند.

اریک: در مدت برگزاریِ جشنواره‌ی فیلم ترایبکا به تفصیل به فیلم‌های مختلفِ حاضر و شرایط برگزاری جشنواره پرداختیم اما یک سوال هنوز باقی‌ست: چطور جشنواره‌ای با این ابعاد، بدون در نظر گرفتنِ کیفیتش، در جهتِ مخالف جریانِ قالب انتخاب‌های پیش روی سینماروها می‌ایستد؟ فیلم‌هایی مثل «زنانی که می‌کشند – Women Who Kill» از آن دسته آثار سرگرم‌کننده‌ی عامه‌پسندی نیست که سراغ‌ش را در باکس‌آفیس بگیری اما با این حال، از حدِ معیار بازار میلیون‌ها بار بالاتر است.

دیوید: فایده‌ی برگزاری جشنواره در نیمه‌ی آوریل این است که تضادهای بین انتخاب‌های ترایبکا و باکس‌آفیسِ عمومی یک‌جورهایی همدیگر را می‌سازند. این موقع‌ها را احتمالاً بشود بدترین زمان برای تماشاچی دانست، خصوصاً حالا که عناوین حاضر در سان‌دنس قرار است یکی‌یکی در تابستانِ پیش رو اکران عمومی شوند و حتی روزهای گَند اوت هم فیلم‌های هیجان‌انگیز خودش را در راه دارد. نه فیلمی پُر هیاهو مثل «۱۰ Cloverfield Lane» نه فیلم موفقِ مستقلی مثل «اتاق سبز – Green Room» نمی‌توانند به خودیِ خود حواس مخاطب را از عناوین دهان‌پُر‌کنی چون «بتمن علیه سوپرمن – Batman Vs. Superman» پرت کنند. به این معنی سخت است که نقشِ ترایبکا را در پُر کردن این فاصله‌ی زمانیِ سوت و کور نادیده گرفت. بدون در نظر گرفتنِ کیفیت، خوب است که به یادمان بیاید، فیلم‌ها می‌توانند غافلگیرمان کنند.

کِیت چه چیزهایی تو رو غافلگیر کرد؟ تو این مدت پیش اومد کسی بین حرف‌زدن‌های موقع ناهار یا هر جای دیگه چیزی بگه که باعث شه از یک زاویه‌ی تازه درباره‌ی آینده‌ی نزدیک صنعت فیلم فکر کنی؟

کِیت: چیزی که خیلی غافلگیرم کرد و از بابتش خوشحالم این بود که بعضی فیلم‌ها اصلاً ابایی نداشتند که در موقعیات ذاتاً کُمیک، حال‌و‌هوایی اندوهگین و دردناک بیافرینند؛ از «دو دفعه فکر نکن – Don’t Think Twice» گرفته تا «مدیر – Dean» یا «قهرمانِ عامه‌پسند و مرد بانمک – Folk Hero and Funny Guy». خندیدن خوب است اما اینکه همزمان با سوالاتی بزرگتر و معناهایی عمیق‌تر درگیر شوی، حسِ متفاوتی است. یک چیز جالب دیگر این دوره، مسابقه‌ی اسنپ‌چَت بود که فیلم‌های کوتاهی که از این طریق ساخته شده بودند در آن شرکت داشتند.

اریک: به‌محض اینکه بفهمم چطور می‌شه از اسنپ‌چَت استفاده کرد، به‌عنوان آینده‌ی محتومِ سینما می‌پذیرمش! تا یادم نرفته این را هم اضافه کنم که کارگردانِ «زنانی که می‌کشند» قبل از این، دو سریال موفق اینترنتی هم منتشر کرده که نشون می‌ده فیلم‌ها راهِ خودشون رو به تمام تجربه‌های نوینِ تماشا باز می‌کنند.

ترایبکا هم مثل سان‌دنس، اس‌اکس‌اس‌دابلیو و تورنتو، بخشی را به تولیدات تلویزیونی اختصاص داده که از این رسانه از زوایای گوناگونی تقدیر می‌کند. لیز شانِن میلر، دبیر بخش تلویزیون وب‌سایت برگزیده‌های تلویزیونیِ این دوره‌ی جشنواره را بررسی کرده. لیزی برامون بگو این دوره از جشنواره، در رابطه با وضعیتِ مدرن تلویزیون چی برای گفتن داشت؟

لیز: وقتی اولین بار فهرست فیلم‌های راه‌یافته به جشنواره‌ را دیدم حسابی تعجب کردم چون گستره‌ی وسیعی را در خود جای داده بود- دست کم دو سریال مستند و چند تایی نمایش کم‌ستاره که لیاقت توجه بیشتری داشتند در برنامه بود. با توجه به بازارِ داغ تولیدات تلویزیونی طبیعی‌ست که دست‌اندرکاران این صنعت در تلاش‌اند تا به هر قیمتی توجهات بیشتری را به خود جلب کنند. به این دلیل گرچه بسیاری از مفاهیم جاافتاده‌ی جشنواره‌ای در رابطه با برنامه‌های تلویزیونی بی‌معناست اما رقابت شدیدی برای حضور در فضاهای این‌چنینی است. مثلاً‌ خیلی معنا ندارد که یک قسمت از سریالی را که مجموعه‌ی کاملش کمی بعد توزیع می‌شود، زیر عنوانِ «اولین اکران جهانی» نمایش دهی؛ تنها لطفش این است که انگار نشسته‌ای و سریال را با جمعِ بزرگتری می‌بینی. با این حال جای تقدیر دارد که چنین جشنواره‌هایی دست به تجربه‌های نو می‌زنند.

کِیت: به نظرم این مسئله را بشود به رویکرد کلیِ جشنواره‌ی ترایبکا تعمیم داد؛ مثلاً وجود بخشی مختص به تولیداتِ واقعیت مجازی. گرچه شخصاً فکر می‌کنم شیوه‌ی کلیِ اداره‌ی ترایبکا در حال حاضر کمی گیج‌کننده‌ست اما همین که تلاش می‌کند آنچه را تازه است و شاید در شکل‌گیریِ آینده‌ی این صنعت نقشی داشته باشد، محک بزند، ستودنی‌ست.

اریک: تجربه‌‌ی شخصیم در رابطه با واقعیت مجازی این سوال را برایم پیش آورد که آیا اصلاً لازم است به‌طور جداگانه به این فناوری پرداخت؟ به قولِ دیوید اینکه فناوریِ VR ماهیت مشخص جغرافیایی ندارد باعث می‌شود از حال و هوای کلیِ حاکم بر شرکت‌کنندگانِ جشنواره‌ای باز بماند. گرچه معتقدم جشنواره‌های فیلم باید تغییراتی را که بر صنعت فیلمسازی تأثیر می‌گذارند در نظر بگیرند اما شک دارم که VR آینده‌ی نزدیکِ داستان‌گویی سینمایی باشد. جشنواره‌های فیلم برای مردمی که از تماشای انتخاب‌های یک‌نواخت سالن‌های نمایش کسل شده‌اند، جایگزینی فراهم می‌آورد اما فناوری VR عضو تازه‌ی این خانواده است و زمان بیشتری نیاز دارد تا بتواند پای سفره‌ی خانواده جایی برای خودش دست و پا کند.

حاضرین در گفت‌و‌گو: Eric Kohn, Kate Erbland, David Ehrlich and Liz Shannon Miller

برگردان: خاطره کردکریمی